Θηλασμός

Ο μητρικός θηλασμός αποτελεί το μοναδικό φυσιολογικό και φυσικό τρόπο σίτισης των βρεφών. Το μητρικό γάλα αποτελεί την ιδανική τροφή για τα βρέφη με ευεργετικές προεκτάσεις. Αποκλειστικός θηλασμός σημαίνει ότι το βρέφος τρέφεται αποκλειστικά και μόνο με μητρικό γάλα, χωρίς να παίρνει καμιά άλλη στερεή ή υγρή τροφή.

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης το σώμα σας προετοιμάζεται για την παραγωγή του γάλακτος είτε σκοπεύετε να θηλάσετε είτε όχι. Οι μαστοί σιγά – σιγά αυξάνονται σε μέγεθος και βάρος. Η θηλή γίνεται μεγαλύτερη και η θηλαία άλως σκουρότερη και μεγαλύτερη. Μετά τον τοκετό και την έξοδο του πλακούντα αρχίζει η παραγωγή του γάλακτος – το πύαρ είναι το πρώτο γάλα που παίρνει το νεογέννητο. Έχει χρώμα κίτρινο, η ποσότητά του είναι μικρή, αλλά η αξία του μοναδική. Μετά την τρίτη περίπου μέρα μετά τον τοκετό το πύαρ γίνεται μεταβατικό γάλα και μετά την έβδομη με δέκατη μέρα γίνεται ώριμο γάλα. Το χρώμα του είναι προς το άσπρο, παράγεται σε μεγαλύτερη ποσότητα και δίνει περισσότερη ενέργεια.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ) ο αποκλειστικός θηλασμός για τους πρώτους έξι μήνες, ακολουθούμενος από συνεχιζόμενο μητρικό θηλασμό για τουλάχιστον 18 μήνες, σε συνδυασμό με την προσθήκη θρεπτικών στερεών τροφών αποτελούν το κλειδί για τη μελλοντική υγεία.

Τα πλεονεκτήματα για την υγεία των παιδιών είναι πολλά και αναντικατάστατα. Το μητρικό γάλα αποτελεί το μοναδικό γάλα που είναι ειδικά σχεδιασμένο για τον άνθρωπο, αποτελεί την πιο πλήρη διατροφή, είναι εύπεπτο και πλούσιο σε αντισώματα και άλλους παράγοντες (όπως ζωντανά κύτταρα του ανοσοποιητικού, ορμόνες, αυξητικούς παράγοντες, αντιμικροβιακές και αντιφλεγμονώδεις ουσίες). Τα παιδιά που θηλάζουν έχουν επιπλέον μικρότερη πιθανότητα ανάπτυξης αλλεργιών, καρκίνου, σακχαρώδη διαβήτη, παχυσαρκίας, φλεγμονωδών νοσημάτων εντέρου, τερηδόνας και ορθοδοντικών ανωμαλιών στην παιδική και ενήλικο ζωή. Επιπλέον η μητέρα μπορεί να χάσει τα κιλά της εγκυμοσύνης πιο εύκολα, καθώς το μέγεθος της μήτρας συρρικνώνεται γρηγορότερα και καταναλώνει επιπλέον περίπου 600 θερμίδες ημερησίως, έχει μικρότερη απώλεια αίματος και ταχύτερη ανάρρωση από τον τοκετό, μικρότερο κίνδυνο ανάπτυξης οστεοπόρωσης, καρκίνου μαστού και ωοθηκών.

Το μητρικό γάλα διαφοροποιείται στην σύσταση του καθημερινά ανάλογα με τις ανάγκες του νεογνού. Η περιεκτικότητά του σε βιταμίνες, πρωτεΐνες, ιχνοστοιχεία, ηλεκτρολύτες είναι αντίστοιχη της ανάπτυξης του βρέφους. Είναι επαληθευμένο ότι όταν μια γυναίκα γεννάει πρόωρα, το γάλα της εφοδιάζεται με όλα τα στοιχεία που προστατεύουν το νεογνό από την προωρότητα του.

Παρόλο που ο θηλασμός είναι φυσική διαδικασία, η τεχνική του μαθαίνεται και μπορεί να χρειαστεί χρόνος και υπομονή για εσάς και το μωρό σας μέχρι να τα καταφέρετε. Καθώς θα εξασκείστε, ο θηλασμός θα γίνεται πιο εύκολος. Όσο περισσότερο το βρέφος θηλάζει τόσο περισσότερο γάλα θα παραχθεί. Το μέγεθος του μαστού δεν έχει καμία σχέση με την ικανότητα παραγωγής γάλακτος.

Προετοιμασία για το θηλασμό:

1. Πλύνετε τα χέρια σας με σαπούνι.
2. Πλύνετε το στήθος και τις μασχάλες σας με νερό. Ποτέ μην χρησιμοποιείτε σαπούνι, αντισηπτικά ή οινόπνευμα για την καθαριότητα του στήθους.
3. Ξηραίνουν το στήθος, αφαιρούν τη φυσική του λιπαρότητα και το προδιαθέτουν να κάνει ραγάδες.
4. Καθίστε κάπου αναπαυτικά. Μην σκύβετε πάνω από το μωρό και μην είστε ξαπλωμένη.
5. Τοποθετείτε πάντα το μωρό στο ίδιο ύψος με το στήθος.
6. Όταν δε θηλάζετε, φοράτε πάντα ένα καθαρό και κατάλληλο στηθόδεσμο και φροντίζετε οι θηλές σας να είναι πάντα καθαρές και στεγνές.
7. Αποφύγετε τα πικάντικα φαγητά, τα οινοπνευματώδη, τα πολλά γλυκά, τους καφέδες. Τρώτε λάδι και όχι λίπη. Μην τρώτε κουκιά ή φάβα όσο θηλάζετε.

Πότε πρέπει να ξεκινήσετε το θηλασμό

Το ιδανικότερο είναι να ξεκινήσετε το θηλασμό αμέσως μετά τον τοκετό. Επειδή όμως δεν είναι πάντα εφικτό, μπορείτε να ξεκινήσετε αμέσως μόλις σας φέρουν το μωρό στο δωμάτιο.

Πως να ξεκινήσετε το θηλασμό

Χαϊδέψτε το κάτω χείλος του μωρού με τη θηλή σας. Με αυτό τον τρόπο το ερεθίζετε να ανοίξει το στόμα του. Κάνετε λίγη υπομονή γιατί ίσως να χρειαστεί να ξαναπροσπαθήσετε. Μόλις το μωρό ανοίξει το στόμα, σηκώστε το στήθος και δώστε του τη θηλή. Αφήστε το μωρό να βάλει στο στόμα του όση θηλαία άλω μπορεί. Αυτό έχει μεγάλη σημασία γιατί στη θηλαία άλω αντιστοιχούν οι γαλακτοφόροι πόροι του μαστού. Έτσι ώστε σίγουρες ότι το μωρό θηλάζει σωστά και ότι το στήθος σας δεν θα ερεθιστεί.

Πως τελειώνει ο θηλασμός

Για να σταματήσετε το θηλασμό βάζετε το μικρό δάχτυλο του χεριού σας στην άκρη του στόματος του μωρού, ανάμεσα στα ούλα του, μέχρι να καταλάβετε ότι έχει σταματήσει να θηλάζει. Στη συνέχεια τραβήξτε το μωρό από το στήθος σας.

Διάρκεια Θηλασμού

Τις 2-3 πρώτες μέρες που θα έχετε το πύαρ (το πρωτόγαλα) η διάρκεια του θηλασμού είναι μικρή. Την πρώτη ημέρα αφήνετε το μωρό σας να θηλάσει 3 λεπτά από κάθε μαστό, την δεύτερη μέρα 10 λεπτά από κάθε μαστό. Από την τέταρτη μέρα και μετά ή κατά τη διάρκεια του θηλασμού είναι 20 λεπτά από κάθε μαστό και έτσι θα παραμένει. Κατά τη διάρκεια του θηλασμού το μωρός σας κατά διαστήματα θα σταματάει τις θηλαστικές του κινήσεις. Μην ανησυχείτε, ξεκουράζεται. Μην ξεχνάτε ότι τόσους μήνες έπαιρνε την τροφή του έτοιμη, ενώ τώρα πρέπει να καταβάλλει προσπάθεια για να το πετύχει. Από μόνο του σε λίγο, θα ξεκινήσει να θηλάζει και πάλι. Εάν καταλάβετε ότι το έχει πάρει ο ύπνος φροντίστε με ήπιο τρόπο να το ξυπνήσετε. Το μωρό εκτός από γάλα καταπίνει και μία μικρή ποσότητα αέρα. Αυτός ο αέρας εάν δεν βγει με το ρέψιμο του μωρού ή θα κατεβεί στο έντερο και θα του δημιουργήσει κολικούς ή θα βγει από μόνος του παίρνοντας και το περιεχόμενο του στομάχου του δηλαδή θα κάνει εμετό. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό όταν τελειώνετε το θηλασμό από κάθε στήθος να τοποθετείτε το μωρό σας λίγα λεπτά στον ώμο σας για να ρευτεί.

Πόσο συχνά πρέπει να θηλάζετε

Θηλάζετε το μωρό 8-12 φορές το 24ωρο (κατά μέσο όρο κάθε 2-3ώρες). Εάν το μωρό δεν ξυπνάει ή εάν κοιμάται τις τρεις τελευταίες ώρες, από τότε που θηλάσατε για τελευταία φορά, προσπαθήστε να το ξυπνήσετε μαλακά και να το ταΐσετε. Αυτό δεν ισχύει για το βράδυ, όπου μπορείτε να εκμεταλλευτείτε τον τυχόν μεγαλύτερο ύπνο του μωρού σας για να ξεκουραστείτε. Τα μωρά τείνουν να ξυπνούν πολύ πιο γρήγορα από το διάστημα των τριών ωρών κατά τις πρώτες εβδομάδες της ζωής τους. Η συμπεριφορά αυτή είναι τελείως φυσιολογική, χρειάζεται λίγη υπομονή από την πλευρά σας μέχρι να σταθεροποιηθεί το ωράριο του ύπνου τους.