Το ενδομήτριο αποτελείται από αδένες του ενδομητρίου και «στρώμα». Ανανεώνεται πλήρως κάθε μήνα μέσω της εμμήνου ρύσεως.
Διακρίνεται ιστολογικά σε:
• Αδενοματώδη ή σύνθετη υπερπλασία χωρίς ατυπία.
• Αδενοκυστική ή απλή υπερπλασία χωρίς ατυπία.
• Αδενοματώδη ή σύνθετη υπερπλασία με ατυπία.
Η σύνθετη υπερπλασία με ή χωρίς ατυπία, παρατηρείται σχεδόν πάντοτε εστιακά στο ενδομήτριο, σε αντίθεση με την απλή υπερπλασία του ενδομητρίου που προσβάλλει διάχυτα όλο το ενδομήτριο.
Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων τα ιστολογικά ευρήματα από την υπερπλασία του ενδομητρίου ειναι καλοήθη, χωρίς ατυπία. Η σύνθετη υπερπλασία με ατυπία θεωρείται προκαρκινική βλάβη και θα πρέπει να αντιμετωπίζεται, καθώς υπάρχει κίνδυνος να εξελιχθεί σε καρκίνο του ενδομητρίου.
Παράγοντες κινδύνου
• Αραιομηνόρροια, λόγω ανωοθυλακιορρηξίας (π.χ σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών).
• Παχυσαρκία, λόγω αύξησης των επιπέδων των οιστρογόνων.
• Εξωγενής χορήγηση οιστρογόνων χωρίς ταυτόχρονη χορήγηση προγεστερόνης.
• Ωοθηκικοί όγκοι που παράγουν οιστρογόνα.
• Θεραπευτική αγωγή.
Συμπτώματα
Ανώμαλη ή παρατεταμένη αιμορραγία πρίν ή μετά την εμμηνόπαυση. Η υπερπλασία του ενδομητρίου συναντάται συχνότερα στα δύο άκρα της εμμηνορρυσιακής ζωής μίας γυναίκας, δηλαδή στην προεφηβική και στην εμμηνοπαυσιακή περίοδο. Στις δύο αυτές φάσεις συνυπάρχει συνήθως διαταραχή ωορρηξίας.
Διάγνωση
Με το υπερηχογράφημα μετράται το πάχος του ενδομητρίου. Η τελική όμως διάγνωση της υπερπλασίας του ενδομητρίου τίθεται με την ιστολογική εξέταση βιοψιών του ενδομητρίου, που λαμβάνονται κατά την υστεροσκόπηση. Η υστεροσκόπηση παρέχει τη δυνατότητα λεπτομερούς επισκόπησης της ενδομητρικής κοιλότητας.
Θεραπεία
Υπερπλασία με ατυπία: Θεραπεία εκλογής είναι η λαπαροσκοπική υστερεκτομή.
Υπερπλασία χωρίς ατυπία: κυκλική χορήγηση προγεστερόνης (3 μήνες) και περαιτέρω έλεγχος ή υστεροσκοπική αφαίρεση του ενδομητρίου με LOOP, TCRE (Trons cervical Resection of the Endometrium).
Πλεονεκτήματα TCRE:
• Περιορισμένος τραυματισμός της μήτρας.
• Σύντομη παραμονή στο νοσοκομείο.
• Σπανιότερες επιπλοκές.
• Μικρότερο κόστος.
• Ιστολογική εξέταση βιοψιών (σε αντίθεση με άλλες μεθόδους laser,rollerball )
• Συνδιασμός με υστεροσκοπική ινομυωματεκτομή και πολυπεκτομή.
Μειονεκτήματα της μεθόδου:
Σπανίως παρατηρείται υποτροπή της μητρορραγίας και απαιτείται επανάληψη της επέμβασης.
Τα κριτήρια επιλογής ασθενών για υστεροσκοπική καταστροφή του ενδομητριού είναι:
• Μητρορραγία.
• Υπερπλασία του ενδομητρίου χωρίς ατυπία.
• Αποτυχία φαρμακευτικής θεραπείας (προγεστερόνη).
• Βιοψία ενδομητρίου αρνητική για καρκίνο.
• Γυναίκες που δεν επιθυμούν να διατηρήσουν την έμμηνο ρύση.
• Γυναίκες που δεν επιθυμούν κύηση.
Τα κριτήρια αποκλεισμού είναι:
• Υποβλεννογόνια ινομυώματα μεγέθους >5 cm.
• Υπερπλασία ενδομητρίου με ατυπία ή καρκίνος ενδομητρίου.
• Μέγεθος μήτρας που ισούται με εγκυμονούσα μήτρα >12 εβδομάδων.
• Ανωοθυλακιορρηξία.
Μέχρι και σήμερα υπάρχει η τάση οι γυναίκες που βρίσκονται στην περιεμμηνοπαυσιακή ή μετεμμηνοπαυσιακή περίοδο να υποβάλλονται για καλοήθεις παθήσεις σε ολική υστερεκτομή μετά των εξαρτημάτων, ώστε να αποτραπεί η πιθανότητα μελλοντικής εμφάνισης παθολογίας, όπως καρκίνου μήτρας, τραχήλου, ωοθηκών κ.α. Ωστόσο, καμία γυναίκα δεν πρέπει να υποβάλλεται σε υστερεκτομή για καλοήθεις παθήσεις (υπερπλασία ενδομητρίου, ινομυώματα κ.α), οι οποίες μπορούν να αντιμετωπιστούν το ίδιο αποτελεσματικά με λιγότερο επεμβατικές μεθόδους και συνεπώς με σπανιότερες και λιγότερο σοβαρές επιπλοκές. Ιατρικώς είναι ορθότερο να αντιμετωπίζεται η πάθηση (π.χ αφαίρεση ινομυώματος, αφαίρεση κύστης κ.α), παρά να αφαιρείται το όργανο που παρουσιάζει την πάθηση.
